Με τρύπησε , με δάγκωσε, με τραυμάτισε (ζώο)- Η πρώτης αντιμετώπιση του τραύματος

Τα τρυπήματα, τα τσιμπήματα και τα δήγματα ζώων, μπορεί να είναι επώδυνα ενώ σε άτομα με αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν αντίδραση σοκ και επιβάλλεται άμεση ιατρική περίθαλψη 

Το τσίμπημα είναι η αντίδραση ενός ζώου για να αμυνθεί στο φυσικό του περιβάλλον. Σε κάποιες περιπτώσεις ο άνθρωπος βρίσκεται στο φυσικό περιβάλλον των ζώων και η αλληλεπίδραση μεταξύ τους, έχει συνήθως δυσάρεστες συνέπειες με πόνο και ακαριαίες αλλεργικές αντιδράσεις.

Ο άνθρωπος, βρίσκεται συχνά αντιμέτωπος με τσιμπήματα, δήγματα και τρυπήματα όταν έρχεται σε "ασυνήθιστη" επαφή με ζώα.

Δράκαινα: Έχει αγκάθια που συνήθως λουόμενος τα πατάει. Η δράκαινα δεν έχει δηλητήριο , έχει νευροτοξίνη. Αν και το αίσθημα πόνου είναι μεγάλο η αντιμετώπιση είναι εύκολη. Αρκεί να βυθίσουμε το μέλος (πόδι/χέρι) που έχει τσιμπηθεί σε ένα δοχείο με πολύ ζεστό νερό (ΟΧΙ ΚΑΥΤΟ) με διάλυμα τρεις σταγόνες βάμμα ιωδίου (αποφεύγουμε το ιώδιο) για περίπου 10 λεπτά και ασκούμε πίεση προς τα κάτω. Το ζεστό νερό και το βάμμα έχει την ιδιότητα να διαλύει τη νευροτοξίνη. Άμεσα το άτομο πρέπει να μεταφερθεί σε Υγειονομική Μονάδα.

Σκορπίνα: Δεν έχει δηλητήριο ή κάτι άλλο. Προκαλεί μόνο ελαφρύ αιμορραγικό τραυματισμό.

Αχινός : Στην προσπάθειά του ζώου να αμυνθεί, απελευθερώνει τις ακτίδες του και προκαλεί τραυματισμό. Δεν είναι απαραίτητο να αφαιρεθούν αγκάθια που είναι κάτω από το δέρμα καθώς ως ξένο σώμα θα τα αποβάλλει. Ωστόσο λόγω της ενόχλησης που προκαλεί, μπορεί να τοποθετηθεί κομπρέσα με λάδι, και με τσιμπιδάκι να γίνει αφαίρεση στα αγκάθια που ενοχλούν .

Μέδουσα (τσούχτρα): Αφαιρούμε τα υπολείμματα από τα πλοκάμια από την περιοχή που έχει έρθει σε επαφή με μια πετσέτα ή με μια κάρτα. Πλένουμε το σημείο πολύ καλά με θαλασσινό νερό (αποφεύγουμε το γλυκό νερό) αλλά χωρίς να έρθουμε σε επαφή. Επαλείφουμε αντισταμινική αλοιφή. 

Μωβ Μέδουσα : Αφαιρούμε τα υπολείμματα από τα πλοκάμια από την περιοχή που έχει έρθει σε επαφή με μια πετσέτα ή με μια κάρτα. Πλένουμε το σημείο  με διάλυμα 1/1 από νερό και σόδα. Επαλείφουμε αντισταμινική αλοιφή. 

Μέλισσα/ σφίγγα: Αφαιρούμε το κεντρί αν είναι εμφανώς εκτός δέρματος με τσιμπιδάκι. Πλένουμε το σημείο πολύ καλά  με νερό και σαπούνι. Τοποθετούμε πάγο. 

Σκορπιός : Έχει νευροτοξίνη. Πλένουμε το σημείο πολύ καλά  με σαπούνι και νερό. Τοποθετούμε πάγο. 

Σαρανταποδαρούσα: Πλένουμε το σημείο πολύ καλά  με σαπούνι και νερό. Επαλείφουμε αντισταμινική αλοιφή. 

Τα δήγματα ζώων (και ανθρώπων) είναι από τα συνηθέστερα τραύματα που αντιμετωπίζονται στα τμήματα επειγόντων. Τα διαμπερή δήγματα επιμολύνονται αρκετά συχνά, όπως και τα δήγματα με μικρό στόμιο εισόδου καθώς καθαρίζονται δυσκολότερα. Πληροφορίες σχετικά με το είδος που προκάλεσε το δήγμα, η θέση του δήγματος, το βάθος του τραύματος καθορίζουν τη συνολική αντιμετώπιση του περιστατικού.

Ποντίκι, γάτα, σκύλος : Πλένουμε το σημείο πολύ καλά  με σαπούνι και νερό. Περιποίηση τραύματος αν υπάρχει αιμορραγία (αντισηψία, γάζες, περίδεση). Μεταφορά στο νοσοκομείο για περεταίρω ιατρική φροντίδα . 

Φίδι: Πλένουμε το σημείο πολύ καλά  με σαπούνι και νερό. Περιποίηση τραύματος αν υπάρχει αιμορραγία (αντισηψια, γάζες, περίδεση). Μεταφορά στο νοσοκομείο για περεταίρω ιατρική φροντίδα (ανεξάρτητα το είδος του φιδιού που δάγκωσε το άτομο). 

Προφύλαξη για τέτανο και λύσσα

Οι διαβητικοί, και οι ανοσοκατεσταλμένοι μπορεί να κάνουν συχνότερα λοιμώξεις. Δήγματα κοντά σε τεχνητές αρθρώσεις, σε σημεία με φλεβική ή λεμφική στάση επιμολύνονται συχνότερα. Οι λοιμώξεις από δήγματα συνήθως είναι πολυμικροβιακές και σχετίζονται με τη χλωρίδα του στόματος του ζώου (ή του ανθρώπου). Pasteurella spp, staphylococci,Moraxella, Fusobacterium, Prevotella και Bacteroides ενέχονται συχνά. Σε περίπτωση δήγματος από ασυνήθιστο ζώο (κροκοδειλο, χελωνα, ινγκουάνα κλπ) καλό είναι να ζητείται η γνώμη λοιμωξιολόγου καθώς μπορεί να ενέχονται ασυνήθιστα παθογόνα. Η μετάδοση άλλων μολυσματικών ασθενειών από δήγμα ανθρώπου (πχ HIV) είναι εξαιρετικά σπάνια.

Όλα τα δήγματα ζώων θα πρέπει να θεωρούνται δυνητικά επικίνδυνα για τη μετάδοση τετάνου. Σε περίπτωση πλήρους αντιτετανικού εμβολιασμού δεν απαιτείται περαιτέρω προφύλαξη. Σε περίπτωση άγνωστου ή ελλιπούς ιστορικού εμβολιασμού χορηγείται αντιτοξίνη και γίνεται έναρξη του εμβολιαστικού σχήματος. Σε περίπτωση πλήρους αρχικού εμβολιασμού αλλά μη χορήγησης αναμνηστικής δόσης αυτή χορηγείται άμεσα. Παρατίθενται οι ελληνικές οδηγίες από τον ΕΟΔΥ.

Σε όλες τις περιπτώσεις αν έχουμε διαγνωστεί με αλλεργίες ή κάτι μας ανησυχήσει ζητάμε ιατρική συμβουλή. Σε καμία περίπτωση δεν εφαρμόζουμε αιμοστατικό επίδεσμο, τουρνικε , δέσιμο με πίεση.

Στο εμπόριο κυκλοφορούν κιτ, που υπόσχονται "θαύματα" σε αντιμετώπιση τσιμπήματα. Είναι ίσως βοηθητικά σε κάποιες περιπτώσεις.